دستگاه ژل داک و ترانس ایلومیناتور + قیمت روز
اکتبر 16, 2025کروماتوگرافی چیست ؟ آشنایی کامل با انواع، کاربردها و قیمت دستگاهها
اکتبر 18, 2025جدول تناوبی عناصر
آیا تا به حال فکر کردهاید که چگونه تمام عناصر جهان در یک جدول منظم قرار گرفتهاند؟ جدول تناوبی (مندلیف) یکی از شاهکارهای علمی بشر است که نه تنها در آزمایشگاهها، بلکه در زندگی روزمره ما نیز نقش اساسی ایفا میکند. در این راهنمای جامع، به زبان ساده با این دنیای شگفتانگیز آشنا خواهید شد.

جدول تناوبی چیست؟
جدول عناصر مانند یک نقشه گنج برای شیمی دانان است! این جدول منحصر به فرد، تمام ۱۱۸ عنصر شناخته شده را بر اساس عدد اتمی (تعداد پروتونها) به شکلی سازماندهی کرده که میتوان به راحتی خواص و رفتار هر عنصر را پیشبینی کرد.
نام فارسی عناصر جدول تناوبی (بر اساس عدد اتمی)
نام فارسی عناصر جدول تناوبی به ترتیب عدد اتمی آورده شده است.
| عدد اتمی | نماد | نام فارسی | دستهبندی |
| 1 | H | هیدروژن | نافلز |
| 2 | He | هلیوم | گاز نجیب |
| 3 | Li | لیتیم | فلز قلیایی |
| 4 | Be | برلیم | فلز قلیایی خاکی |
| 5 | B | بور | شبه فلز |
| 6 | C | کربن | نافلز |
| 7 | N | نیتروژن | نافلز |
| 8 | O | اکسیژن | نافلز |
| 9 | F | فلوئور | هالوژن |
| 10 | Ne | نئون | گاز نجیب |
| 11 | Na | سدیم | فلز قلیایی |
| 12 | Mg | منیزیم | فلز قلیایی خاکی |
| 13 | Al | آلومینیم | فلز |
| 14 | Si | سیلیسیم | شبه فلز |
| 15 | P | فسفر | نافلز |
| 16 | S | گوگرد | نافلز |
| 17 | Cl | کلر | هالوژن |
| 18 | Ar | آرگون | گاز نجیب |
| 19 | K | پتاسیم | فلز قلیایی |
| 20 | Ca | کلسیم | فلز قلیایی خاکی |
| 21 | Sc | اسکاندیم | فلز واسطه |
| 22 | Ti | تیتانیم | فلز واسطه |
| 23 | V | وانادیم | فلز واسطه |
| 24 | Cr | کروم | فلز واسطه |
| 25 | Mn | منگنز | فلز واسطه |
| 26 | Fe | آهن | فلز واسطه |
| 27 | Co | کبالت | فلز واسطه |
| 28 | Ni | نیکل | فلز واسطه |
| 29 | Cu | مس | فلز واسطه |
ساختار اصلی
- ۷ ردیف افقی (دوره)
- ۱۸ ستون عمودی (گروه)
- عناصر مشابه در یک گروه قرار دارند
گروههای اصلی : فلزات قلیایی (گروه ۱)، فلزات قلیایی خاکی (گروه ۲)، هالوژنها (گروه ۱۷)
شبهفلزات : بور، سیلیسیم، ژرمانیم، آرسنیک، آنتیموان، تلوریم
گازهای نجیب : گروه ۱۸ (هلیوم تا رادون)
کشف شگفتانگیز : از مندلیف تا امروز
داستان شکلگیری جدول مندلیف، داستان تلاش دانشمندانی مانند مندلیف است که در سال ۱۸۶۹ با نبوغ خود، عناصر را بر اساس خواص مشابه طبقهبندی کرد. جالب است بدانید او حتی وجود عناصر کشف نشده را پیشبینی کرده بود!
چگونه جدول تناوبی را به راحتی حفظ کنیم؟
- روش تقسیم بندی : جدول را به بخشهای کوچک تقسیم کنید.
- استفاده از فلش کارت : برای مرور سریع
- جملات اختصاری : مانند “هیلی بب کرنف” برای ۹ عنصر اول
- رنگ آمیزی : هر گروه را با رنگ متفاوت مشخص کنید
بلوکهای اصلی جدول
- فلزات : سمت چپ جدول – رسانای گرما و برق
- نافلزات : سمت راست – معمولاً گاز یا جامد شکننده
- شبه فلزات : بین فلز و نافلز – خواص intermediat
روندهای جذاب در جدول
- شعاع اتمی: از چپ به راست کاهش مییابد
الکترونگاتیوی: از چپ به راست افزایش مییابد
انرژی یونش: در هر دوره از چپ به راست بیشتر میشود
لانتانیدها و اکتینیدها: عناصر خاص
این عناصر در دو ردیف جداگانه در پایین جدول قرار دارند و به دلیل خواص منحصر به فردشان، در تکنولوژیهای پیشرفته کاربرد دارند.
کاربردهای عملی جدول تناوبی
- طراحی داروهای جدید
- تولید مواد هوشمند
- توسعه انرژیهای پاک
- ساخت تجهیزات الکترونیکی
جدول مندلیف تنها یک جدول نیست، بلکه داستان جهان مادی است که در قالب ۱۱۸ عنصر روایت میشود. با درک این زبان جهانی، میتوانید اسرار طبیعت را بهتر درک کنید.
سوالات متداول
آیا یادگیری جدول تناوبی سخت است؟
خیر! با روشهای مدرن و تکنیکهای حافظه، میتوانید به راحتی بر آن مسلط شوید.
جدول مندلیف چه کاربردی در زندگی روزمره دارد؟
از نمک آشپزخانه (سدیم کلرید) تا طلا و نقره جواهرات، همه از عناصر این جدول هستند.

